Wynagrodzenie prezesa zarządu – opodatkowanie VAT
Następnym istotnym praktycznie problemem występującym przy zawieraniu umów z członkami zarządu jest opodatkowanie VAT. Z pozoru sytuacja wydaje się prosta – opodatkowaniu VAT podlegają tylko umowy wykonywane w ramach działalności gospodarczej. Sposób interpretacji przepisów przez organy podatkowe doprowadził jednak do znacznych komplikacji w tym zakresie.
Umowa o pracę, uchwała organu powołującego
Opodatkowanie VAT nie wystąpi, jeżeli członek zarządu uzyskuje wynagrodzenie na podstawie umowy o pracę lub uchwały organu powołującego.
Kontrakt menedżerski a VAT
Najwięcej niejasności co do podlegania opodatkowaniu VAT występuje w odniesieniu do kontraktów menedżerskich, umów o zarządzanie przedsiębiorstwem oraz innych podobnych umów, do których na podstawie kodeksu cywilnego stosuje się przepisy o zleceniu. O tym, czy wykonywanie danej umowy będzie prowadzeniem działalności gospodarczej i w konsekwencji będzie podlegało VAT, decyduje treść umowy – sposób ukształtowania praw i obowiązków stron. Zatem, nawet jeśli umowa zostanie zawarta przez osobę, która nie zarejestrowała działalności gospodarczej, jej wykonywanie w pewnych sytuacjach może zostać uznane za prowadzenie działalności gospodarczej i podlegać opodatkowaniu VAT. Stanowisko organów podatkowych co do kwalifikacji kontraktów menedżerskich i umów podobnych co do VAT wyrażone zostało w interpretacji ogólnej Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 6 października 2017 roku, PT3.810L11.2017. Zgodnie ze stanowiskiem Ministra Finansów, kontrakt menedżerski nie podlega VAT, jeżeli zarządzający jest związany ze spółką prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy spółką a zarządzającym co do:
-
warunków wykonywania czynności oraz
-
wynagrodzenia oraz
-
odpowiedzialności spółki wobec osób trzecich za wykonywanie czynności przez zarządzającego
Warunek pierwszy oznacza konieczność wykonywania umowy z wykorzystaniem infrastruktury wewnętrznej spółki, którą się zarządza (np. w biurze spółki, za pomocą firmowego telefonu, komputera).
Warunek drugi sprowadza się do określenia zasad otrzymywania wynagrodzenia przez członka zarządu w taki sposób, że wykluczone jest ponoszenie przez niego ryzyka ekonomicznego. Przykładowo będzie to przyznanie zarządzającemu stałego wynagrodzenia lub ewentualnie wynagrodzenia stałego i dodatkowo wynagrodzenia zmiennego, uzależnionego np. od wyników spółki. Wynagrodzenie stałe musi stanowić istotną część całości wynagrodzenia.
Wreszcie warunek trzeci to wymóg ukształtowania umowy miedzy spółką a członkiem zarządu w taki sposób, że odpowiedzialność za wykonywanie umowy przez zarządcę wobec osób trzecich ponosić będzie spółka, a nie sam zarządca.
Wszystkie wskazane wyżej warunki muszą być spełnione łącznie. Niespełnienie choćby jednego warunku oznacza, że dana umowa z osobą zarządzającą będzie podlegała opodatkowaniu VAT. Konstruując umowę cywilnoprawną (np. kontrakt menedżerski ) między spółką o osobą zarządzającą (np. prezesem zarządu) należy także pamiętać, aby nie miała ona cech umowy o pracę. Nadanie umowie przeważających cech umowy o pracę spowoduje, że co prawda nie wystąpi opodatkowanie VAT, natomiast może powstać obowiązek opłacania znacznie wyższych składek ZUS.
Podsumowując, opodatkowaniu VAT nie podlegają umowy o pracę z członkami zarządu, a także umowy cywilne – kontrakty menedżerskie lub umowy podobne, które spełniają przedstawione wyżej warunki. Natomiast objęte VAT są umowy zawierane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, w tym kontrakty menedżerskie, nie spełniające choćby jednego z wymienionych wyżej warunków, nawet jeśli członek zarządu nie zarejestrował działalności gospodarczej. O kwalifikacji umowy decyduje jej treść, a nie nazwa.
Zapraszam także do zapoznania się z treścią pozostałych wpisów dotyczących opodatkowania wynagrodzeń członków zarządu: